Ισπανικά: seseo, ceceo ή distinción?

εθύ, τι τύποθ ιθπανικών είθαι;

31/05/2016 by in category El Español, Gramática with 0 and 5
Home > Entradas > El Español > ΙΣΠΑΝΙΚΑ: SESEO, CECEO ή DISTINCIÓN?

Ένας μύθος αναφέρει ότι το συχνό Θ των καστεγιάνικων ισπανικών προέρχεται από το βασιλιά Κάρολο τον Α’ που ψεύδιζε και που η αριστοκρατική τάξη της εποχής το επέβαλε στην Ιβηρική για να μην τον φέρνει σε δύσκολη θέση ή/και για να τον μιμηθεί. Αλλά τα καστεγιάνικα μόνο γλώσσα ψευδών δεν είναι, μιας κι έχει σίγμα και μάλιστα σε μεγάλη συχνότητα.

Στην Ισπανία συνυπάρχουν διάφορες επίσημες γλώσσες και διάλεκτοι, συμπεριλαμβανομένων αυτών που μιλιούνται στην Καταλονία, στη Χώρα των Βάσκων και στη Γαλικία. Τα καστεγιάνικα ισπανικά (castellano), που ονομάστηκαν έτσι γιατί είχαν τη ρίζα τους στην περιοχή της Castilla (Καστίγια), επικράτησαν έναντι όλων των άλλων περιφερειακών διαλέκτων ως η επίσημη γλώσσα του ισπανικού κράτους.

[socialpoll id="2331496"]

Μερικές φορές ο όρος castellano χρησιμοποιείται για να διακρίνει τα επίσημα ισπανικά από τις εντός της Ισπανίας διαλέκτους και άλλες για να διαφοροποιήσει τη γλώσσα των Ιβήρων από αυτήν των Λατινοαμερικάνων (español). Στο Μεξικό, την Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική αναφέρονται αποκλειστικά ως español, ενώ στην Αργεντινή και την Ουρουγουάη έχουν μια τάση να αναφέρονται στα ισπανικά ως castellano.

Τρία γράμματα στα ισπανικά έχουν προκαλέσει έριδες στον ισπανόφωνο κόσμο όσον αφορά την «ορθή» τους προφορά. Το S και το Z σε όλες τις πιθανές θέσεις και το C πριν από το E και το Ι (στα ισπανικά μετά το Z δεν ακολουθεί ποτέ E ή I, και το C σε όλες τις άλλες περιπτώσεις προφέρεται σαν K).

SESEO
είναι η επίσημη λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την προφορά των γραμμάτων S, Z και C (πριν από το E και το Ι) σαν Σ [s]. Επικρατεί στη Λατινική Αμερική, στα Κανάρια Νησιά και σε ορισμένες περιοχές της Ανδαλουσίας.

CECEO
περιγράφει το ακριβώς αντίθετο του seseo, δηλαδή την προφορά των γραμμάτων S, Z και C (πριν από το E και το Ι) σαν ένα παχύ Θ [θṣ]. Επικρατεί στα νοτιότερα τμήματα της Ανδαλουσίας και πολλές φορές σε έναν περίεργο συνδυασμό με την distinción.

DISTINCIÓN
είναι η διάκριση αυτών των ήχων και αποτελεί την προφορά πρότυπο των καστεγιάνικων ισπανικών και βάση της ορθογραφίας: το S σε όλες τις θέσεις προφέρεται σαν Σ [s] και τα Z και C (πριν από το E και το Ι) σαν το δικό μας οδοντικό σύμφωνο Θ [θ].

Αν αναρωτιέστε γιατί στη Λατινική Αμερική επικράτησε το seseo, ο λόγος είναι απλός. Οι πρώτοι Ισπανοί (ναυτικοί και μετανάστες) που πάτησαν το πόδι τους στο Νέο Κόσμο μετά τον Κολόμβο ήταν από τη Νότια Ισπανία και τα Κανάρια.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που οι υποστηρικτές του seseo
μπορεί να τα βρούν λίγο …σκούρα. Αναφέρουμε ενδεικτικά:

Casa (σπίτι) Caza (κυνήγι)
Cena (δείπνο) Sena (Σηκουάνας)
Laso (βαριεστημένος) Lazo (λάσο, κόμπος)
Taza (φλυτζάνι, κούπα) Tasa (αξιολόγηση, αποτίμηση)
Zumo (χυμός) Sumo (ύψιστος, μέγιστος)

© griegos aficionados a la lengua española