Αρχαίο ελληνικό θέατρο
Η λέξη τραγωδία προέρχεται από τις λέξεις τράγος και ωδή. Ο τράγος που με τραγούδια και χορούς θυσιαζόταν στο βωμό του Διονύσου. Η τραγωδία, θεσμός της αρχαιοελληνικής πόλης-κράτους, αναπτύχθηκε στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. και έφτασε στο αποκορύφωμά της κατά τη διάρκεια της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Έχει έντονα θρησκευτικό, μυστηριακό αλλά κι έναν εξίσου έντονα κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα.
Οι χαρακτήρες της δεν είναι απλοί άνθρωποι, αλλά μεγάλοι ήρωες και βασιλείς με ένα ένδοξο παρελθόν.
Teatro de la antigua grecia
La palabra tragedia significa literalmente «canto de la cabra», pues se celebraban cantos y danzas ante el altar de Dioniso después de sacrificio de una cabra.
La tragedia es una invención griega. El género dramático nació a finales del siglo VI a.C. y alcanzó su máximo esplendor durante la democracia ateniese. El teatro tenía una clara función social y cívica y las representaciones estaban vinculadas a festividades religiosas.
La tragedia no se propone presentarnos la vida del hombre común ni pretende limitar la vida real. Sus personajes son grandes héroes y reyes que vivieron un pasado glorioso.
Τα κύρια μέρη του αρχαίου ελληνικού θεάτρου ήταν το Κοίλον, η Ορχήστρα και η Σκηνή.
Partes del teatro griego
ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ
Οδήγησε το ποντίκι σου πάνω από τις βούλες για να τις δεις στα ισπανικά και στα ελληνικά!
Los teatros griegos constaban de tres partes principales: Kilon, Orquaestra y Skiní.
το Κοίλον
Όλος ο αμφιθεατρικός χώρος με τα Εδώλια (τα καθίσματα, οι θέσεις), τις Κλίμακες (σκάλες), τις Κερκίδες (ομάδες καθισμάτων που δημιουργούνται από τον χωρισμό των ζωνών με τις σκάλες) και τα Διαζώματα (διάδρομοι που χωρίζουν τις θέσεις σε οριζόντιες ζώνες) γύρω από την ορχήστρα όπου κάθονταν οι θεατές. Η πρώτη σειρά των καθισμάτων όπου κάθονταν οι επίσημοι λεγόταν Προεδρία.
η Ορχήστρα
Η ημικυκλική (ή κυκλική) πλατεία στο κέντρο του θεάτρου και συνήθως πλακόστρωτη. Εκεί δρούσε ο χορός. Τα πρώτα χρόνια, υπήρχε βωμός θυσιών προς τιμή του Διονύσου στο κέντρο της ορχήστρας που προηγείτο της παράστασης και ονομαζόταν Θυμέλη.
η Σκηνή
Η σκηνή ήταν ένα ορθογώνιο, μακρόστενο κτήριο στην περιφέρεια της ορχήστρας απέναντι από το Κοίλον. Το Προσκήνιο ήταν μια στοά με κίονες μπροστά από τη Σκηνή την οποία προσέγγιζαν οι ηθοποιοί κατεβαίνονταςτας λίγα σκαλοπάτια. Ανάμεσα στα διαστήματα των κιόνων βρίσκονταν θυρώματα και ζωγραφικοί Πίνακες (τα σκηνικά). Τα Παρασκήνια στα δύο άκρα της σκηνής χρησίμευαν για τις ανάγκες των ρόλων των ηθοποιών. Οι Πάροδοι ήταν οι διάδρομοι δεξιά και αριστερά της Σκηνής που οδηγούσαν στην ορχήστρα.
Kilon (El Graderío)
Tenía forma semicircular y era el conjunto de gradas donde se asentaban los espectadores y se dividía en Sectores (Kerkís, plural Kerkides) y en dos grupos de gradas. En el parte superior de las gradas había un Pasillo circular llamado Diazoma. Asientos de honor (Proedria), en la primera fila, reservados a los sacerdotes y a los notables, situados inmediatamente alrededor de la orchestra.
Orquaestra (La Orquesta)
Tenía forma circular y era la parte más antigua del teatro. Era utilizada por los coros y las danzas rituales. En los primeros tiempos tenía un Altar en el centro (Thymeli), donde se sacrificaba en honor del dios Dioniso antes de comenzar la representación.
Skiní (La Escena)
Una plataforma alargada y estrecha situada junto a la orchesta, en el lado opuesto al Kilon. Detrás de la escena simulando un decorado, servía a los actores para ocultarse detrás y cambiar de vestuario durante la obra, llamada Parasquínia. El Proscenio (Prosquinio) era una plataforma de piedra situada en la parte delantera de la escena y que estaba reservada a los actores. Tenía una pequeña escalera por la que se bajaba a la orquestra. Los teatros tenían Entradas para los actores y los miembros del coro llamados Párodi (plural de Párodo).
Η Αρχαία Τραγωδία
Η αρχαία τραγωδία, η αρχαία τραγωδία
είναι ιερά κι ευρεία ως του σύμπαντος καρδία.
Την εγέννησεν εις δήμος, μία πόλις Ελληνίς,
αλλ’ ευθύς εκείνη έπτη, κι έστησεν εν ουρανοίς
την σκηνήν.
Εν θεάτρω Ολυμπίω, εν αξία των κονίστρα,
ο Ιππόλυτος, ο Aίας, Άλκηστις και Κλυταιμνήστρα,
την ζωήν μας διηγούνται την δεινήν και την κενήν
και ελέους θείου πίπτει εις την γην την αλγεινήν
η ρανίς.
Υπό την μικροτέραν της μορφήν την τραγωδίαν
έβλεπε και εθαύμαζε των Aθηνών ο δήμος.
Η τραγωδία ήκμαζεν εντός του σαπφειρίνου
θεάτρου τ’ ουρανού. Εκεί ακροατάς της είχε
τους αθανάτους. Κι οι θεοί, επί εδρών μεγάλων
εκ καθαρού αδάμαντος, ήκουον εν αφάτω
ευχαριστήσει τους καλούς του Σοφοκλέους στίχους,
του Ευριπίδου τους παλμούς, το ύψος τους Aισχύλου,
και του λεπτού Aγάθωνος Aτθίδας φαντασίας.
Aντάξιοι υποκριταί των υψηλών δραμάτων
ήσαν αι Μούσαι, ο Ερμής και ο σοφός Aπόλλων,
ο προσφιλής Διόνυσος, η Aθηνά κι η Ήβη.
Και επληρούντο τ’ ουρανού με ποίησιν οι θόλοι·
αντήχουν οι μονόλογοι, εύγλωττοι και πενθούντες·
και οι χοροί, ακένωτοι πηγαί της αρμονίας·
κι οι ευφυείς διάλογοι με τας βραχείας φράσεις.
Η φύσις όλη ευλαβής εσίγα, μην ταράξη
την θεσπεσίαν εορτήν, θόρυβος τρικυμίας.
Aκίνητοι και ευλαβείς, αήρ, και γη, και πόντος
εφρούρουν των μεγάλων των θεών την ηρεμίαν.
Και κάποτε τοις ήρχετο ηχώ από τα άνω,
ολίγων στίχων έπνεεν άυλος ανθοδέσμη,
με «Εύγε, εύγε» των θεών, τρίμετροι μεμιγμένοι.
Κι έλεγεν ο αήρ τη γη, κι η γραία γη τω πόντω·
«Σιγή, σιγή· ακούσωμεν. Εντός του ουρανίου
θεάτρου, την παράστασιν τελούν της Aντιγόνης».
Η αρχαία τραγωδία, η αρχαία τραγωδία
είναι ιερά κι ευρεία ως του σύμπαντος καρδία.
Την εγέννησεν εις δήμος, μία πόλις Ελληνίς,
αλλ’ ευθύς εκείνη έπτη, κι έστησεν εν ουρανοίς
την σκηνήν.
Εν θεάτρω Ολυμπίω, εν αξία των κονίστρα,
ο Ιππόλυτος, ο Aίας, Άλκηστις και Κλυταιμνήστρα,
διηγούνται την ζωήν μας την δεινήν και την κενήν
και ελέους θείου πίπτει εις την γην την αλγεινήν
η ρανίς.
Κωνσταντίνος Καβάφης | Η Αρχαία Τραγωδία | 1897
La Antigua Tragedia
La antigua tragedia, la antigua tragedia
es sagrada e infinita como el corazón del universo.
Un pueblo la alumbró, una ciudad griega,
pero pronto se elevó y en los cielos situó
a la escena.
En el teatro del Olimpo, en una arena a su medida,
Hipólito, Ayante, Alcestis y Clitemestra
nos narran su vida, terrible y vacía,
y en esta tierra doliente cae la gota de la
compasión divina.
El pueblo de Atenas veía y admiraba
en su forma inicial la tragedia.
La tragedia maduraba en el teatro celestial
tallado en zafiro. Allí tenía sus oyentes
inmortales. Y los dioses en sus tronos excelsos
de prístino diamante escuchaban con inefable
placer los bellos versos de Sófocles,
al palpitante Eurípides, la altura de Esquilo,
la fantasía ática del sutil Agatón.
Intérpretes equivalentes de sublimes dramas
eran las Musas, Hermes y el sabio Apolo,
el amable Dioniso, Atena y Hebe.
Las bóvedas del cielo rebosaban de poesía,
resonaban los monólogos, elocuentes y elegiacos;
y los coros, fuentes inagotables de armonía;
y los vigorosos diálogos de frases sucintas.
La naturaleza entera callaba reverente porque ningún
estruendo turbaba la fiesta sobrehumana.
Inmóviles y reverentes, el aire, la tierra y el mar
guardaban el sosiego de los dioses excelsos.
Y en ocasiones les llegaba un eco de lo alto,
que exhalaba un incorpóreo ramillete de unos pocos versos
y trímetros mezclados con el «Bravo, bravo» de los dioses.
Y el aire decía a la tierra y la vieja tierra al mar:
«Silencio, silencio, escuchemos. En el teatro del cielo
empieza a representarse Antígona».
La antigua tragedia, la antigua tragedia
es sagrada e infinita como el corazón del universo.
Un pueblo la alumbró, una ciudad griega,
pero pronto se elevó y en los cielos situó
a la escena.
En el teatro del Olimpo, en una arena a su medida,
Hipólito, Ayante, Alcestis y Clitemestra
narran nuestra vida, terrible y vacía,
y en esta tierra doliente cae la gota de
la compasión divina.
1897 | La Antigua Tragedia | Constantino Cavafis
Vocabulario
| la obra | το έργο |
| el guión | το σενάριο |
| el actor / la actriz | ο/η ηθοποιός |
| el director | ο σκηνοθέτης |
| el productor | ο παραγωγός |
| el acomodador | ο ταξιθέτης |
| la comedia | η κωμωδία |
| el aplauso | το χειροκρότημα |
| el esterno | η πρεμιέρα |
| el descanso | το διάλειμμα |
| el foyer | ο προθάλαμος |
| la sala | η αίθουσα |
| las butacas | τα καθίσματα |
| la fila | η σειρά |
| el pasillo | ο διάδρομος |
| la trampilla | η καταπακτή |
| la platea | η πλατεία |
| el balcón | ο εξώστης |
| el palco | το θεωρείο |
| el escenario | το πάλκο |
| el telón | η αυλαία |
| el camerino | το καμαρίνι |
| los lastrillos | τα φώτα της ράμπας |
| los focos | οι προβολείς |
Mini documentales sobre los teatros griegos_
Los teatros griegos
Τα αρχαία θέατρα
imagen: © alyssa ravenwood
